Decès d'Anna-Maria POGGIO

Militanta eisemplari de la causa occitanista, Anna-Maria Poggio nos a quitats lo 20 de janvier a l’agi de 74 ans.

Naissuda a Marselha, sa venguda a l’occitanisme espelissèt dins lo quadre familhau graci a sa tanta Maria-Ròsa Poggio, ensenharèla fondatriça emé Charle Mauron dau « Prouvençau à l’Escolo », creat a l’òucasien d’un estagi dau Calen de Marsiho de Jòrgi Reboul, dins un tèmps que la fòrta dinamica de ce qu’anava venir lo cepon de l’occitanisme provençau trachissié au dedins dau Felibrige, e aurié poscut li donar un ample que l’istòri l’en a finalament rebrondat. Son fraire Ives, filhòu de Guiu Martin, l’avié precedada dins la militanci en creant emé son pairin, Robert Lafònt, Cristian Baylon e Glaudi Barsotti lo promier manuau modèrne d’aprendissagi de la lenga editat pèr lo CRDP de Marselha, « Parlam provençau ».  

Es en tant que mestressa d’escòla, a Marselha puei as Ais, qu’Anna-Maria anava viure l’esperiènci de la creacien dei mèstres itinerants de lenga regionala sota la bailié de l’ispeitor Guiu Garnier, nòstre regretat presidènt d’onor, qu’anavon a mieg-tèmps ensenhar la lenga dins leis escòlas dei Bocas dau Ròse. Emé Romieg Salamon, e lei regretats Guiu Agnèse e Jòusè Roulet, participèt a la redacien dei 6 librets « Langue d’oc et culture régionale à l’école », editats pèr l’AELOC quand s’apelava encara « Associacien deis ensenhaires de provençau e d’aupenc ». Aquelei librets, que l’AELOC es en trin de reeditar, e monte lei doas grafiés classica e mistralenca se costejon rigorosament a paritat pèr lo promier còup en Provença, siguèron la bibla de tant de mèstres qu’an preparat lo desvolopament espetaclos deis escòlas semi-bilengas òuficialisadas dins lo despartament pèr l’ispeitriça d’Academié Sonia Henrich.   

Li devèm promier una dei creaciens lei pus òuriginalas e lei pus fecondas de l’occitanisme provençau, lo Centre culturau occitan de Cantabèla, au pus sauvagi dau Liberon dins un ostau rupèstre provesit pèr Pèire Pessemesse, e que tenguèt d’anadas de tèmps em’Ives Turcan pèr li porgir a de desenas d’afogats una iniciacien a la lenga, a la musica, e a la dança que praticava sobeiranament, dins un ambiènt inòublidable pèr tot’aquelei que li son venguts liberar sa lenga.

Entre tèmps integrava leis istancis dirigèntas de l’Istitut d’Estudis Occitans, tant au nivèu provençau que nacionau, e li tenguèt una plaça de promier plan jusc’a son décès. A iniciat e organisat jusc'ai tèmps dau confinament leis Escòlas Occitanas d’Estiu, promier a n Ate, puei a n Arle, e enfin dins la frescor aupenca. En relacien permanenta mé lei gropes musicaus e lei fogaus culturaus dau relarg provençau, editava e espandissié lo precios buletin « La Clau » de l’associacien sestiana dau meme nom pèr ensenhar leis eveniments dau moment. En tant que membre eminènt de la coordinacien « Anem òc ! Pèr la lenga occitana » adobèt lei grandei manifestaciens nacionalas pèr l’aparament de la lenga, e es dins l’istanci regionala d’aquela coordinacien que naissèt lo Forum d’Oc de Provença-Aups-País Niçard sota la bailié dau Felibrige, de l’IEO, e deis associaciens d’ensenhament (AELOC, APLR, Calandretas), qu’Anna-Maria n’a fach de lònga partida de la còla dirigènta.   

Aquela vida de fidelitat complèta a son ideau, l’a menada emé passien, e m’una fòrça de caratère que s’es sovènt turtada a n aquelei que li tenien tèsta. Mai meme quand an romput de lanças em’ela, li an conservat son respèt e an reconoissut sa generositat, qu’animava sei chausidas politicas, son socit de l’urgènci planetari, e son engajament pèr la causa animala motivat pèr son autra passien autant fòrta que l’autra, aquela dei gats.

A sei pròchis e a tot’aquelei qu’an ganhat quauqua-rèn en la costejant, la còla de l’AELOC espremisse tota sa simpatié.

ÒUSSÈQUIS

Anna-Maria serà incinerada au crematorium dau çamentèri Sant-Pèire a Marselha lo diluns 31 de Janvier a 10 oras. Ges de flors ni de coronas.

A causa dei mesuras sanitaris, la familha a avisat que solament 15 personas suplementaris porran èstre presèntas dins la sala. A la fin de la ceremonié serà entonat lo « Se canta ».

Photo Guy Liégeois

Decès de dos amics
qu’an sostengut e ilustrat nòstra lenga

ROMIEG JUMEAU

nos a quitats lo 10 de Janvier a l’agi de 92 ans. Naissut a Marselha, li avié estudiat a l’Escòla dei Bèus-Arts e avié fach carriera dins la publicitat. Artista autant que romancier e poèta, laissa una òbra considerabla de lenga occitana, dins lo lengagi de sa vila natala que mestrejava sobeiranament. La vastor de sa cultura e l’eleganci de son escritura, la fonsor de sa pensada e l’originalitat de sa creacien nen an fach un deis autors provençaus de tot promier plan. A sei pròchis em’a sei amics e admirators l’AELOC adreiça sa pus viva simpatié.

 

FRANCESC PANYELLA

Presidènt dau Cercle Català de Marsella quaranta ans de tèmps, èra naissut a Vallirana pròchi Barcilona. Deguèt fugir la Catalonha a causa de sa participacien ativa a la resistènci au franquisme, après que son paire passat pèr lo camp d’Argelés aguèt puei rejonch la Resistènci francesa. Venguèt quadre dins una fondarié a Marselha, e restèt pròchi de la gaucha radicala catalana tot en frairejant sènsa resèrva mé lo movament occitan. Es pèr la chausida qu’a fach d’aquela draia que lo Cercle Català es ara una dei composantas lei pus ativas dei convergèncis entre lo monde catalan e lo monde d’òc en Provença.
 

La novèla circulari de l’Educacien Nacionala en aplicacien de la lèi Molac

Après d’aspres discussiens mé leis associaciens de defènsa dei lengas de França, una circulari d’aplicacien de la lèi Molac dins lo primari e lo segondari vèn d’èstre publicada.

https://www.education.gouv.fr/bo/21/Hebdo47/MENE2136384C.htm

L’avançado la pus noutablo es un biais de pedassa la questien de l’ensignamen di inmersiéu pratica dins leis escolo assouciativo de tipe Calandreta, messo mau pèr la decisien dóu Counsèu coustituciounau.

Franc de l’ajust entre lei lengas de França dau francò-provençau, dau flamand, dau picard mé lei lengas de Mayotte, e de quauqueis ajustaments dins lo segond degrat, lo meriti essenciau de la circulari es d’eisistar e d’espandir lei tèrmes de la lèi Molac pròchi lo sistèma educatiu. Règla tambèn la questien dei fres d’escolaritat que dèvon pagar lei comunas quand leis escolans que cèrcon una escòla bilenga an d’anar si marcar dins una autra comuna. E enfin, la circulari consacra mai lo nom d’occitan-lenga d’òc pèr designar nòstra lenga.

La pus grosso lacuno es l’absènci de touto referènci ei mejan de founciounamen, e la presentacien estrechido de l’article 7 de la lèi Molac que si douno pèr toco la proupousicien de l’ensignamen de la lengo à tóutei leis escoulan. Rèn sus la fourmacien dei mèstre ; rèn sus la creacien d’un counsèu dei lengo de Franço restaca au proumié menistre coumo v’avié proumés Jan Castex. La coundicien de la demando dei famiho pèr la creacien de cursus bilingue, vièio ficello dei tuaire de lengo, es en countradicien ‘mé la lèi, mai an pas mancat d’ana la destrauca pèr n’en limita la pourtado.

Porretz comparar ce que li a de novèu dins la circulari a part de la precedènta de 2017 graci au travalh de Peio Jorajuria Otalazt, presidènt de Seaska, federacien deis ikastolas.

https://docs.google.com/document/d/1Y0b8owh1FnNXpmsweKCjTY8f6HN-gcrjbK0sNxb9JzA/edit?usp=sharing
 

Ensemble "Charles GALTIER"

Présentation de l'ouvrage et parution
le samedi 20 novembre à Cucuron